VỠ NỢ CÀ PHÊ Ở DAKLAK

 Vỡ nợ cà phê tại Đăk Lăk: “Chó cắn áo rách”

Hàng trăm hộ dân xã Ea Kênh, huyện Krông Păk, tỉnh Đăk Lăk đã đặt toàn bộ tài sản cá nhân vào một đại lý ký gửi cà phê chỉ bằng “lời hứa”. Đến khi chủ tuyên bố vỡ nợ, cùng với giá cà phê “bết bát” đã đẩy họ vào bước đường cùng.
Xã Ea Kênh vẫn yên bình như bao ngày khác, thế nhưng khi hung tin bà Phan Thị Kim Hoa, một đại lý chuyên nhận ký gửi cà phê bị vỡ nợ do chính bà này “phát” ra đã khiến vùng quê này không yên ả nữa. Một tuần sau cái tin động trời ấy được đưa ra, gia đình chị Dương Thị Lanh, ở đội 3 thôn Ea Đun, xã Ea Kênh vẫn không tin đó là sự thật bởi toàn bộ tài sản của gia đình gồm 2,3 tấn cà phê thu hoạch vụ vừa qua ký gửi cho bà Hoa, chỉ tính theo giá cà phê rẻ mạt hiện nay cũng trên 50 triệu đồng. Đáng nói toàn bộ số tiền chị Lanh vẫn chưa lấy đồng nào.

Vợ chồng chị Lanh đang hết sức buồn bã

Gặp chúng tôi, chị bật khóc: “Nhà tôi có 0,8 ha cà phê, ngoài ra không một tấc đất. Toàn bộ sinh hoạt gia gia đình và nuôi bốn đứa con ăn học (hai đứa đại học) chỉ nhìn vào hạt cà phê. Vậy mà bây giờ…trắng tay“. Nói đến đây chị Lanh lại khóc nức nở. Anh Hợi, chồng chị Lanh ngồi gần đó góp chuyện: “Vợ chồng tôi bàn nhau ra tết sẽ chốt giá vài tấn lấy tiền gửi các cháu ăn học và mua dầu bơm nước tưới cà phê. Khổ nỗi nhà lại bán được con bò 11 triệu nên tính cuối tháng 3 mới chốt giá. Chậm một bước đâm ra thế này“.
Nhìn ngôi nhà cấp bốn, chẳng có gì trị giá bởi anh chị làm được bao nhiêu dành dụm nuôi con ăn học, tái đầu tư vào rẫy cà phê. Mất cà phê anh chị không biết lấy đâu ra tiền chi tiêu. Bên cạnh đó, đang cao điểm mùa khô, vườn cà nhà chị Lanh rất cần bơm nước mà mỗi lần bơm tốn cả bạc triệu. Giờ không “xoay” được tiền chị Lanh bỏ mặc cho vườn cây bị khô hạn.
Đường dẫn vào các thôn của xã Ea Kênh chẳng khác gì bàn cờ, nếu không có anh Vũ Minh Thành, công an xã dẫn đường thì tôi không biết đường nào mà đi. Con đường đất đỏ bụi mù khiến không khí càng trở lên ngột ngạt. Anh Trần Minh Tú, đội 2 thôn Ea Đun đang cuộn tấm lưới B40 mà anh mới lấy từ tường rào khu chế biến cà phê của bà Hoa gần nhà coi như…trừ nợ. Hoàn cảnh nhà anh Tú cũng thê thảm không kém, cả nhà (4 người) anh chỉ biết nhìn vào 1ha cà phê mà vợ lại bị bệnh tim nay ốm, mai đau.

Lò chế biến cà phê của bà Hoa đã bị phá tanh bành

Vụ cà phê vừa qua do mất mùa anh chỉ thu được 1,9 tấn cà phê. Giữa lúc giá vật tư không ngừng leo thang thì giá cà lại tụt thê thảm, nếu bán hết anh cũng chỉ thu được 43 triệu đồng, mà tiền đầu tư đã hết 25 triệu. Toàn bộ cà thu được anh đem ký gửi bà Hoa, cũng may trước Tết anh đã chốt giá 1,2 tấn nên giắt lưng được 27 triệu đồng trả nợ ngân hàng và các cửa hàng bán gạo, phân bón, thuốc trừ sâu…Số cà phê còn lại anh định đến tháng 4 sẽ lấy nốt mua phân bón vì nếu lấy trước sẽ tiêu hết. Giờ số tiền còn lại (15 triệu) chắc gì đòi được.
Chúng tôi đi ngang qua nhà bà Hoa nằm gần trụ sở UBND xã. Tất cả đã tan hoang, trong nhà không còn gì, từ cánh cổng, mái tôn, tường rào đều bị người ký gửi cà phê đến lấy đi hết. Đây có lẽ là hậu quả cơn cuồng nộ của người dân khi bị bà Hoa lừa đảo. Để có cú lừa “ngoạn mục”, bà Hoa đã tạo được lòng tin tuyệt đối của người dân. Anh Tú kể: Những năm trước đây đem ký gửi cà phê cho bà Hoa, nếu cần tiền ra chốt giá bất kể giá đang cao ngất bà ấy đều vui vẻ thanh toán. Nhiều lúc không có tiền, cần đưa vợ đi thành phố chữa bệnh gấp, bà ấy sẵn sàng cho vay 5- 10 triệu không tính lãi.
Còn cô Dương Thị Huấn ở thôn Tân Đông ký gửi bà Hoa 6,85 tấn cà phê, mọi năm sau Tết là cô rút tiền ngay để lấy vốn tái đầu tư. Nhưng năm nay giá cà phê xuống thấp quá cô tính chờ giá cà lên mới chốt, giờ số cà phê gần 150 triệu đồng không biết có lấy được không, cô Huấn mếu máo cho biết: “Trước đây tôi cũng sợ ký gửi tư nhân sẽ có ngày không lấy được tiền vì đã có nhiều vụ vỡ nợ ở địa phương này. Nhưng bà Hoa xuống vận động riết quá, vả lại tôi thấy bà ấy cũng thực thà nên an tâm ký. Cái niềm tin ấy giờ phải trả giá bằng sự trắng tay”.

Có dấu hiệu lừa đảo
Bà Hoa là ai? Qua tìm hiểu được biết trước đây bà Hoa bán rau ngoài chợ kiếm sống. Khoảng năm 2006 bà chuyển sang nhận ký gửi cà phê, nhờ sự khôn khéo bà đã tạo được lòng tin nơi người dân. Từ lúc bà Hoa tuyên bố vỡ nợ đến nay đã có 72 hộ dân đến trình báo với xã đã ký gửi cà phê cho bà Hoa mà chưa lấy tiền với số lượng 231 tấn (giá trị 5 tỷ đồng), ngoài ra còn có 4 hộ cho bà Hoa vay 315 triệu tiền mặt.
Anh Trần Thành Vinh, Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Bà Hoa tuyên bố vỡ nợ, nhưng chúng tôi nhận định không phải vỡ nợ mà chính là lừa đảo. Bởi vỡ nợ là nhận ký gửi cà phê lúc giá thấp rồi bán hết, khi giá cà phê lên cao người dân mới chốt giá. Đằng này bà ấy nhận cà phê lúc giá cao 25 triệu đồng/tấn, nay cà phê 22,5 triệu đồng/tấn thì không có lý do gì mà vỡ nợ được. Mặt khác một tuần trước khi tuyên bố vỡ nợ, bà Hoa còn đi vận động người dân cho bà ấy vay tiền, cứ 19 – 20 đồng thì bà Hoa trả 1 tấn cà phê. Thấy chênh lệnh 2 – 3 triệu đồng lên nhiều người nảy sinh lòng tham đã cho bà ấy vay, còn những hộ ký gửi cà phê bà ấy lại khuyến khích để cuối năm lấy tiền sẽ trả bằng 1,2 tấn cà phê.
Hiện nay vụ việc đang được Công an huyện Krông Păk thụ lí. Nhưng bài học về sự cả tin của người dân một lần nữa lại phải trả giá quá đắt.

-------------------------------------------

“Bão” vỡ nợ cà phê lan rộng

Các vụ vỡ nợ của doanh nghiệp, đại lý nhận ký gửi cà phê ở Đăk Lăk diễn ra liên tiếp, dồn dập đang khiến hàng nghìn nông dân lao đao. Hàng nghìn tấn cà phê của họ gửi cho đại lý đi đâu, về đâu thì không ai biết.

Hàng ngàn người tay trắng

Những ngày này, hàng chục hộ nông dân ở thị xã Buôn Hồ và các huyện Krông Búk, Krông Năng rất hốt hoảng khi bà chủ đại lý cà phê Hà Thị Vui - trú tại 647 Hùng Vương, phường Thiện An, thị xã Buôn Hồ - tuyên bố vỡ nợ.

Các nạn nhân trình bày việc bị chủ đại lý Nga Sơn (xã Cư Đliê Mnông, huyện Cư Mgar ) chiếm đoạt hàng trăm tấn cà phê.

Bà Đỗ Thị Kim Phương (tổ dân phố 2, phường An Lạc) nói như người mất hồn: "Vợ chồng tôi thu hoạch cà phê xong không dám bán một hạt, chở toàn bộ đến ký gửi cho bà Vui để chờ giá cao hơn, tổng cộng 8 tấn cà phê nhân. Vừa rồi, tôi đến chốt giá bán, bà Vui bảo do làm ăn bị thua lỗ, không còn khả năng trả nợ. Không còn số cà phê này, tôi không biết bấu víu vào đâu trước các khoản nợ phân bón, xăng dầu, lãi ngân hàng đã đến kỳ thanh toán".

Bà Lâm Thị Hoa (ở số 150 Trần Hưng Đạo, phường Thiện An) thì đứng trước nguy cơ mất nhà ở: "Tôi đã phải thế chấp căn nhà đang ở cho ngân hàng để có tiền trang trải nợ nần, để dành 3 tấn cà phê nhân gửi cho bà Vui. Bây giờ tôi sắp bị ngân hàng phát mãi nhà ở, bà ấy cũng nhẫn tâm mặc kệ".

Theo thống kê của cơ quan chức năng, vợ chồng ông Nguyễn Đại Thắng, bà Hà Thị Vui đang nợ 91 tấn cà phê nhân và 8 tỷ đồng tiền mặt của 17 người dân, không có khả năng thanh toán. Trong số các nạn nhân của vụ vỡ nợ này, thiệt hại nặng nhất là bà Nguyễn Thị Cường ở thôn 12, xã Pơng Drang, huyện Krông Búk - với 50 tấn cà phê nhân, trị giá khoảng 2 tỷ đồng.

Cũng tại thị xã Buôn Hồ, qua công tác nắm tình hình, cơ quan chức năng đã xác định hàng loạt doanh nghiệp, đại lý khác vỡ nợ như Công ty TNHH Chung Đào, Công ty cà phê Tân Trường Nguyên, các đại lý Phương Thành, Lan Lương, Nguyễn Thị Lan, Phạm Thị Loan... với số nợ hàng trăm tỷ đồng và số nạn nhân lên đến hơn 600 người.

Còn tại huyện Krông Năng, 96 hộ dân ở các xã Ea Hồ, Ea Tóh, Phú Lộc và thị trấn Krông Năng cũng đang rầu rĩ sau khi thắng kiện chủ đại lý cà phê Hiệp Gái ở xã Phú Lộc. Đại lý cà phê này do vợ chồng Trương Minh Hiệp - Trần Thị Gái làm chủ, đã nhận ký gửi gần 200 tấn cà phê rồi tuyên bố... vỡ nợ.

Ông Nguyễn Thanh Minh (xã Ea Toh) cho biết: "Tôi ký gửi cho đại lý Hiệp Gái 2,5 tấn cà phê nhân trị giá 100 triệu đồng, giờ chỉ được Cơ quan Thi hành án dân sự huyện lấy giúp được... 30.000 đồng. Biết thế này tôi khỏi kiện cho đỡ mất thời gian và công sức đi lại".

Ông Nguyễn Bá Tình - Phó trưởng Cơ quan Thi hành án dân sự huyện Krông Năng cũng chỉ biết cười buồn: "Tổng số cà phê ký gửi của 96 hộ dân quy ra tiền là 7,561 tỷ đồng, nhưng tài sản còn lại của ông Hiệp và bà Gái chỉ bằng 0,03% số nợ, vì vậy mỗi người dân cũng chỉ được chia 0,03% trên tổng số nợ của mình".

Khó xử lý

Điều đáng nói là sau khi bị nhiều hộ dân tố cáo, bà Hà Thị Vui cũng gửi đơn "cầu cứu", nhờ cơ quan chức năng... giúp đỡ. Bà Vui trình bày: "Trong thời gian qua do công việc kinh doanh gặp nhiều khó khăn, thua lỗ nên tôi có vay nợ (tức vay tiền và nhận ký gửi cà phê - PV) của một số cá nhân. Hiện toàn bộ bìa đỏ nhà cửa, đất đai của tôi đang bị bà Vũ Thị Thúy Hồng (ở phường Tự An, TP.Buôn Ma Thuột - PV) nắm giữ nên tôi không thể chia số tài sản đó cho những người khác mà tôi đã mượn".

Theo thống kê của UBND tỉnh Đăk Lăk, hiện toàn tỉnh có 43 doanh nghiệp, đại lý, hộ kinh doanh cà phê vỡ nợ khoảng 300 tỷ đồng tiền mặt, 3.000 tấn cà phê nhân và 22 tấn tiêu. Các vụ vỡ nợ đã tác động xấu đến đời sống của người dân và ảnh hưởng đến an ninh, trật tự của địa phương.

Ngày 28.9.2011, Công an phường Thiện An có báo cáo nhận định "không có dấu hiệu tội phạm, là vụ việc khiếu kiện tài sản về dân sự" nên đã hướng dẫn các nạn nhân khởi kiện ra tòa án.

Trao đổi với NTNN, thẩm phán Nguyễn Văn Nhàng - Chánh án TAND thị xã Buôn Hồ - cho biết: "Sau khi nghiên cứu hồ sơ, TAND thị xã nhận định vụ việc này có dấu hiệu tội phạm chứ không phải dân sự. Cụ thể là trước khi vay mượn hoặc nhận ký gửi cà phê của người dân, bà Vui đã bị thua lỗ rồi, nghĩa là biết rõ không có khả năng thanh toán mà vẫn nhận ký gửi. Chúng tôi sẽ trao đổi với Viện KSND và Cơ quan Cảnh sát điều tra cùng cấp theo hướng đề nghị khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Hà Thị Vui".

Còn thẩm phán Trần Ngọc Anh - Chánh án TAND huyện Krông Năng phân tích: "Nếu khởi kiện các doanh nghiệp, chủ đại lý vỡ nợ theo thủ tục dân sự, người dân có thắng kiện cũng không giải quyết được vấn đề gì. Bởi trước khi tuyên bố vỡ nợ, họ đã chủ động tẩu tán hết tài sản rồi, không còn gì để thi hành án. Tôi thấy cần phải xử lý hình sự một vài vụ để làm gương, răn đe những đối tượng lợi dụng vỡ nợ để chiếm đoạt tài sản của dân".

Đồng Nguyên
---------------------------------------------

Điêu đứng vì "bão" vỡ nợ cà phê

Chủ Cty TNHH thương mại Trúc Tâm (từng được Thủ tướng trao tặng 2 bằng khen) trốn đi nước ngoài, mang theo cả trăm tỉ đồng của Vietcombank Đắc Lắc và nhiều người dân.

Những ngày cuối năm này, nhiều chủ doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh càphê ở Đắc Lắc liên tiếp tẩu tán tài sản, bỏ trốn đi nơi khác để phủi tay hàng trăm tỉ đồng. Danh sách tháo chạy có cả thương hiệu mạnh, cúp vàng “Chất lượng Việt Nam”, “Trái tim Việt Nam”...

Vỡ nợ dồn dập đã khiến hàng nghìn người dân điêu đứng, gây sức ép đòi chính quyền đứng ra giải quyết. Thực tiễn này không chỉ đòi hỏi pháp luật trừng trị các “đại gia” lừa đảo, mà còn đặt ra vấn đề lành mạnh hoá thị trường càphê nội địa.
Người nhà cũng không thoát
Lần theo địa chỉ trong đơn tố cáo, tôi đến nhà chị Đỗ Thị Kim Phượng - ở tổ dân phố 2, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ. Căn nhà cấp bốn xây thô, toạ lạc trên mảnh đất chưa có “bìa đỏ” nằm sâu trong hẻm đất, tiếp giáp với đồng ruộng. Chị Phượng vào TPHCM thăm người anh chồng bị tai nạn chấn thương sọ não, anh Thắng - chồng chị - đi làm công cho tiệm cắt kính ngoài trung tâm thị xã. Nhờ tổ trưởng dân phố gọi điện, anh Thắng về mở tủ đưa tôi xem hợp đồng vay 320 triệu của ngân hàng, giấy mượn nợ của những người khác để trả lãi.
Rồi anh kể: “Toàn bộ số tiền này tôi đem mua càphê, cộng với càphê của nhà nữa là 8 tấn, ký gửi hết cho đại lý Hà Thị Vui. Đại lý bán càphê của tôi, lấy tiền làm gì tôi không biết, giờ vợ chồng tôi bị nợ nần thúc bách. Giữa chừng câu chuyện, anh Thắng mới cho biết bà chủ Hà Thị Vui chính là... chị ruột của mình. Khi biết bà Vui sắp đổ bể, nhiều người kiên quyết không cho vay càphê dù mức lãi hấp dẫn, anh Thắng chỉ lo thu hoạch càphê nên không biết. Vừa đưa càphê về sân nhà, chưa kịp trả tiền công thì bà chị cho xe tải đến chở đi, sáng hôm sau bà tuyên bố vỡ nợ. “Cái ông anh bị chấn thương sọ não mới khổ hơn tôi, nhà không có một đồng, hơn chục tấn càphê ký gửi thì bà chị phủi tay” - người em cay đắng nói.
Một nạn nhân khác là bà Nguyễn Thị Cường - xã Pơng Drang, huyện Krông Búk - cho biết: “Tôi đưa cho bà Vui hơn 1,8 tỉ đồng và hơn 50 tấn càphê nhân, tổng cộng gần 4 tỉ đồng. Bây giờ tôi chỉ mong cơ quan chức năng ngăn chặn bà Vui tẩu tán tài sản, lấy 3 lô đất của bà Vui chia cho các nạn nhân”. Bà Cường không biết rằng, “sổ đỏ” 3 lô đất của bà Vui đã chuyển giao cho bà Vũ Thị Thuý Thu Hồng ở TP.Buôn Ma Thuột để đảm bảo khoản vay 3,4 tỉ đồng. Còn theo bản tự khai của bà Vui với Công an phường Thiện An, vợ chồng bà đang nợ 17 người dân khoảng 100 tấn càphê nhân và 8 tỉ đồng tiền mặt, không còn tài sản gì.
Vỡ nợ như... bão
Không chỉ có Hà Thị Vui, danh sách vỡ nợ ở Buôn Hồ đã dài thêm với Cty TNHH càphê Tân Trường Nguyên, Cty TNHH thương mại Trúc Tâm, DNTN Tính Nên, các đại lý Phương Thành, Lan Lương, Nguyễn Thị Lan, Phạm Thị Loan v.v... Ít ai ngờ vợ chồng Đinh Ngọc Trúc, Trương Thị Tâm - chủ Cty TNHH thương mại Trúc Tâm - đã trốn đi nước ngoài, mang theo cả trăm tỉ đồng của Vietcombank Đắc Lắc và nhiều người dân. Không ngờ là vì Trúc Tâm từng được Thủ tướng Chính phủ tặng 2 bằng khen cho công ty và cá nhân giám đốc, từng đoạt cúp vàng “Chất lượng Việt Nam” của Bộ KHCN, cúp vàng “Trái tim Việt Nam” vì sự phát triển cộng đồng, giải thương hiệu mạnh do Thời báo Kinh tế Việt Nam tổ chức...

Đại lý Phạm Thị Loan - xã Bình Thuận, thị xã Buôn Hồ - tuyên bố vỡ nợ, hàng trăm người dân điêu đứng.

Còn tại huyện Ea H’leo, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng Nguyễn Xuân Hương cho biết: “Trên địa bàn huyện có 10 doanh nghiệp, hộ kinh doanh vỡ nợ, trong đó 6 cơ sở đóng cửa, 4 cơ sở bị cơ quan thuế thu hồi hóa đơn giá trị gia tăng. Tổng số nợ ngân hàng, nợ dân, nợ thuế của 10 doanh nghiệp và hộ kinh doanh này lên đến khoảng 100 tỉ đồng”. Cũng theo ông Hương, trong số này có doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, nhưng cũng có doanh nghiệp làm ăn gian dối, có biểu hiện lừa đảo.
Theo phản ánh của người dân với đoàn kiểm tra của huyện, vừa rồi giá càphê lên 38.000 - 40.000đ/kg, người dân chốt giá bán thì DNTN thương mại Hải Kiểm - TDP 1, thị trấn Ea Đrăng - chỉ trả 25.000 - 28.000đ/kg. Chủ doanh nghiệp này còn ép các hộ lấy những lô đất khó bán với giá cao, phải bù thêm tiền, nếu không lấy thì... chịu mất càphê. Còn đại lý càphê Trang Hoàn - TDP 8, thị trấn Ea Đrăng - nợ dân 123 tấn càphê nhân tại thời điểm kiểm tra. Vào buổi sáng, đoàn kiểm tra xác định trong kho đại lý còn khoảng 60 - 70 tấn càphê, nhưng đến khuya Trang Hoàn tổ chức tẩu tán, hàng trăm hộ dân hốt hoảng kéo đến đòi nợ, gây rối trật tự. Cũng theo ông Hương, có đại lý nhận ký gửi lúc càphê giá cao, đến lúc trả thì giá xuống thấp, một doanh nghiệp làm ăn theo kiểu ép dân mà vẫn kêu lỗ thì quá vô lý. Nhưng tiền, hàng từ các doanh nghiệp, đại lý này đi về đâu là điều rất... bí ẩn.

Chủ đại lý Nga Sơn - xã Cư Đliê Mnông, huyện Cư Mgar - “biến mất” cùng hàng trăm tấn càphê của người dân.

Bất ổn thị trường càphê nội địa
Trở lại vụ vỡ nợ của bà chủ Hà Thị Vui, ngày 28.9.2011, trung tá Nguyễn Hữu Ngọt - Trưởng Công an phường Thiện An - cho biết: “Xác định vụ việc không có dấu hiệu tội phạm, là khiếu kiện dân sự nên Công an phường đã hướng dẫn người dân kiện ra TAND thị xã Buôn Hồ”. Nhưng cùng thời điểm này, 96 hộ dân tại thị trấn Krông Năng và các xã Phú Lộc, Ea Toh, Ea Hồ - huyện Krông Năng - nhận được quyết định của toà án mà không khỏi hối hận vì đã... khởi kiện chủ đại lý càphê Hiệp Gái ở xã Phú Lộc. Bởi tổng số càphê mà 96 hộ ký gửi cho đại lý Hiệp Gái quy ra tiền hơn 7,5 tỉ đồng, nhưng tài sản còn lại của chủ đại lý chỉ bằng 0,03% số nợ này, bình quân mỗi hộ đòi được vài trăm nghìn đồng.
Thẩm phán Trần Ngọc Anh - Chánh án TAND huyện Krông Năng - phân tích: “Khởi kiện dân sự để đòi tiền những doanh nghiệp, đại lý vỡ nợ thì cũng như không, vì con nợ đã tẩu tán tài sản hết rồi”. Tại huyện Ea H’leo, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng Nguyễn Xuân Hương cũng đề nghị UBND huyện chỉ đạo cơ quan chức năng điều tra, truy tố một số “đại gia” như Trang Hoàn, Hải Kiểm, Hiệp Hương - thị trấn Ea Đrăng, Huỳnh Văn Hương - xã Đliê Yang - để làm gương cho kẻ khác. Ông Hương còn đề nghị UBND huyện hỗ trợ kinh phí cho công an để việc điều tra, truy tố các “đại gia” lừa đảo đạt kết quả cao.
Nhưng lạ thay, tình hình vỡ nợ càphê tại Đắc Lắc đã xảy ra dồn dập từ cuối năm 2009 đến nay - với 43 doanh nghiệp và hộ kinh doanh mất khả năng thanh toán khoảng 300 tỉ đồng, 3.000 tấn càphê - mà số vụ được xử lý hình sự chỉ đếm trên đầu ngón tay. Cũng do vậy, tình trạng khiếu kiện, đòi nợ gia tăng khắp các vùng nông thôn, người dân gây sức ép đòi chính quyền đứng ra giải quyết. Theo lý giải của UBND tỉnh, do hai bên không lập hợp đồng ký gửi hoặc giấy tờ khác quy định trách nhiệm, nghĩa vụ mà chỉ có biên nhận nên việc thu thập tài liệu, chứng cứ, chứng minh dấu hiệu lừa đảo của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Song trên thực tế, các cơ quan bảo vệ pháp luật tại địa phương còn e ngại trước những vụ việc lớn, còn “phân vân” giữa dấu hiệu hình sự và dân sự.
Mới đây, liên ngành: Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân, TAND tỉnh Đắc Lắc đã ban hành hướng dẫn xử lý các trường hợp vỡ nợ càphê để cơ quan cấp dưới vận dụng giải quyết. Theo đó, các dấu hiệu lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, tội kinh doanh trái phép hay vụ án dân sự đã được quy định cụ thể. Nhận định chung từ các cơ quan bảo vệ pháp luật ở Đắc Lắc là khi áp dụng hướng dẫn này, sẽ có hàng loạt “đại gia” bị xử lý hình sự, tình trạng vỡ nợ ồ ạt sẽ được ngăn chặn.
Ông Nguyễn Tuấn Hà - Phó Giám đốc Sở Công Thương Đắc Lắc - cho biết: “Hoạt động ký gửi có mặt tích cực là tập trung nhận gửi, dự trữ càphê, ứng vốn cho nông dân sản xuất kịp thời. Nhưng do hoạt động tự phát, thiếu sự kiểm soát nên một số vi phạm pháp luật, lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Do vậy, chúng tôi đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tư pháp xây dựng quy định cụ thể về hoạt động ký gửi càphê trên địa bàn tỉnh. Đối với các huyện có diện tích càphê lớn như Cư M’gar, Krông Búk, Krông Năng, Ea H’leo và thị xã Buôn Hồ thì đề nghị cho Trung tâm Giao dịch càphê Buôn Ma Thuột xây dựng hệ thống kho để người dân ký gửi thuận tiện và an toàn, được ứng vốn với lãi suất hợp lý. Đây là các giải pháp quan trọng nhằm từng bước ổn định, lành mạnh hoá thị trường càphê nội địa vốn đang rất hỗn loạn”.

Theo Đặng Trung Kiên

Lao động